درخت سیب
سیب یکی از خوشمزه ترین میوه هایی است که کاشت آن در ایران هم مرسوم است. در اکثر مناطقی که آب و هوای خنک داشته و دارند، سیب غذای بسیار مهمی است. یکی از ویژگی های سیب آن است که می توان آن را مثل مرکبات مدتی انبار کرد بدون این که خاصیت هایش را از بین برود.
تاکنون بیشتر از 7500 نوع سیب شناخته شده است. این انواع، در مناطق نیمه حاره، معتدل، فراشمالگانی دیده می شود، درختان سیب نمی توانند در آب و هوای گرم گلدهی داشته باشند. از معروف ترین انواع سیب می توان واریته های سیب طلایی، سیب مکنیتاش، سیب سرخ، سیب امپراطور و… را نام برد. درخت سیب کوتاه است، و شاخه هایش بدون تیغ و با برگ های ساده، با لبه دالبر، راس تیز و کوتاه و شکل تخم مرغی می باشند. کاسه گل آن کرک دار و گلبرگ هایش بیضی شکل اند.
این درخت در انواع مختلف خاک ها به خوبی رشد می کنند ولی خاک هایی که بافت سبک و متوسط دارند برای رشد مناسب تر است. فاصله مطلوب برای کات درختان سیب بسته به شرایط محیطی متفاوت، اما در صورتی که باغبان بخواهد باغ را با آبیاری قطره ای اداره کند، تعداد درختان می تواند از 120 اصله درخت تا 1500 اصله درخت در هکتار متفاوت باشد.
آبیاری سیب
برای رشد سیب 600 تا 1000 میلی متر بارندگی در طول سال کافی است، با توجه به تراکم و چیدمان درختان سیب میزان آبیاری آن ها به شکل سالانه با یکدیگر متفاوت است (بین 6.2 تا 26 متر مرکب برای هر درخت). مقدار روزانه مصرف آب برای هر درخت حداکثر 25 تا 200 لیتر در روز است. دوره رشد درخت سیب (بین 170 تا 210 روز) از نظر آبیاری شامل چهار مرحله ی گل دهی، تشکیل، ایجاد جوانه های گل و مرحله رسیدن میوه است.
آب و هوای مناسب سیب
درخت سیب همیشه سبز نیست و خزان دار است. این درخت در اقالیم سرد معتدل در دو نیمکره جنوبی و شمالی رشد می کند اما امروزه با اصلاحات ژنتیکی این درخت در تمام مناطق 5 قاره رشد می کند. درجات زیر صفر و طول مدت سرما، بسته به نوع و رقم سیب می تواند به گل ها و جوانه های آن آسیب بزند.
سیب و علائم کمبود عناصر
رشد برگ های متوقف شده و برگها ریز و رنگ زرد در غالب شده و روزت باقی می مانند، همچنین فاصله میانگره در ساقه کم می شود و نشانه هایی از کلروز به چشم میخورد.
روی از کلروز و ریزش برگ سیب جلوگیری می کند.
روی مقاومت سیب در برابر سرما و یخبندان را افزایش می دهد.
روی سبب افزایش رشد جوانه ها و افزایش گلدهی در سیب می شود.
روی کیفیت بافت پوست سیب را افزایش می دهد.
کمبود روی در خاک های قلیایی ، خاک هایی که فسفر زیادی دارند و هوای سرد بیشتر نمایان می شود.
رشد برگ های جوان را متوقف شده و نکروز و لکه های سبز کم رنگ متمایل به زرد بین رگبرگ مشاهده می شود (لکه های موزاییکی) که در نهایت سوختگی کلروز بین رگبرگی مشاهده می شود.
منگنز ساقه های درخت سیب را قوی تر می کند.
منگنز سبب شیرین تر شدن سیب و افزایش بازار پسندی می گردد.
کمبود در خاک های شنی و سست و قلیایی و سرد بیشتر نمایان می شود.
جوانه های انتهایی از بین می روند . برگهای جوا چروکیده شده سپس از لبه ها شروع به سوختگی می کنند . میوه های کوچک، بد شکل شده ولکه های آب که به مرور قهوه ای و چوب پنبه ای میشوند شکل می گیرد. علایم را می توان با کمبود کلسیم اشتباه گرفت اما کلسیم کمی قبل از برداشت یا در انبار ظاهر می شود همچنین باید دقت کرد با بیماری لکه سیاه سیب Venturia inaequalis اشتباه نشود لکه های چوب پنبه ای در پوست و شاخه های جانبی ظاهر می شود.
بور سال آوری را کنترل می کند.
بور تلفات میوه را کاهش می دهد.
بور رشد جوانه را بهبود و گلدهی را تنظیممی بخشد.
کمبود بور در خاک های شنی ، قلیایی ، نیتروژن و کلسیم زیاد نمایان می شود.
کمبود آهن در سیب
علایم کمبود آهن عموما بر روی برگ های جوانتر ظاهر می شوند، کلروز یا رنگ پریدگی بین رگبرگ ها ایجاد شده و بین رگبرگ از سبز به سمت زرد تغییر رنگ می دهند و این در حالی است که رگبرگ ها رنگ خود را حفظ کرده اند. در موارد شدید تر لکه ای نکرور شده در حاشیه برگ و علایم کمبود در برگ های مسن هم دیده می شوند. کمبود آهن را می توان با کمبود منیزیم نیز اشتباه گرفت ولی برخلاف آهن، منیزیم در برگ های مسن دارای علایم است.
آهن کیفیت میوه را افزایش می دهد.
آهن چرخه فتوسنتز را تکمیل می کند.
آهن باعث رشد و تامین انرژی گیاه می شود.
کمبود آهن در خاکهای قلیایی، آهکی، اشباع از آب، مس یا روی نمایان می شود.
رشد برگ کاهش یافته برگ ها کلروتیک یا سبز کمرنگ می شوند. ممکن است لکهای نکروز یا سوختگی حاشیه برگ مشاهده شود این علائم در برگهای جوانتر مشاهده می شود. ممکن است این علایم با کمبود نیتروژن اشتباه شود. اما بر خلاف کمبود گوگرد ، کمبود نیتروژن در برگ ها مسن شروع می شود.
گوگرد سبب تولید شاخه های جدید می شود.
گوگرد باعث افزایش تعداد و اندازه میوه ها می شود.
گوگرد متوسط عملکرد را بهبود می بخشد.
کمبود گوگرد در خاک های اسیدی ، سبک شنی ، اشباع شده با تهویه کم نمایان می شود.
علایم ابتدا در برگ های مسن ظاهر شده کلروز بین رگبرگی که تبدل به نکروز می شود. ممکن است این علایم با کمبود پتاسیم اشتباه شود اما پتاسیم از حاشیه برگ شروع می شود.
منیزیم باعث افزایش تعداد میوه شده.
منیزیم سایز میوه را بهبود می بخشد.
مینزیم باعث رویش شاخه های قوی و جوان می گردد.
کمبود منیزیم در خاکهای شنی ، اسیدی ، پتاسیم بالا و مرطوب و سرد نمایان می شود.
کمبود کلسیم باعث ایجاد لکه های فرو رفته در سطح میوه شده که مشابه کمبود بور است اما در انتهای فصل رشد و یا در انبار روی می دهد . این لکه ها داخل میوه نیز مشاهده می شود.
کلسیم سبب افزایش سایز میوه می گردد.
کلسیم رنک میوه را بهبود می بخشد.
کلسیم باعث سفتی میوه می شود.
کلسیم آسب ب میوه را به حداقل می رساند.
کمبود کلسیم در خاک های اسیدی ، شنی سبک ، غنی از سدیم و آلومینیوم و میوه های درشت و محتوای زیاد نیتروژن و پتاسیم نمایان می شود.
کمبود پتاسیم در برگ های قدیمی مشاهده می شود ، برگ های قدیمی به رنگ سبز آبی و لبه های سوخته (قهوه ای و خاکستری ) مشاهده می شود و این نکروز از حاشیه تا مرکز برگ پیشروی می کند . آسیب یخ زدگی و حشکسالی مشابه کمبود پتاسیم است.
پتاسیم باعث رشد گیاه سالم شده.
پتاسیم تحمل به سرما را افزایش می دهد.
پتاسیم تعداد گل ها را افزایش و رنگ میوه را بهبود می بخشید.
پتاسیم زودرسی رو افزایش داده و عطر میوه را زیاد می کند.
کمبود پتاسیم در خاک های اسیدی ، شنی سبک ، بارندگی و آبشویی زیاد ، سنگین یا منیزیم بالا نمایان می شود.
سیب و مهمترین بیماری های سیب
بیماری سفیدک سطحی سیب
این بیماری قارچی مخصوص اوایل فصل رشدی بوده و علاقه بیشتری به استقرار بر روی جوانههای برگ، گل و سرشاخهها دارد.خسارت اصلی این بیماری نیز هنگامی است که بر روی گلهای تازهتشکیلشده، مستقر و باعث از بین رفتن آنها میشود. عامل بیماری همچنین میتواند به برگهای تازهتشکیلشده حمله کرده و ایجاد خسارت نماید.سرعت گسترش این بیماری بستگی بالایی به درجه رطوبت محیط دارد و در رطوبتهای بالاتر سرعت رشد نیز بالاتر است.
کنترل بیماری سفیدک سطحی سیب
حذف ضایعات باغ
استفاده از ارقام مناسب
دفع بقایای آلوده
هرس سرشاخهها در زمستان
سم پاشی زمستانه با مخلوط بردو
سم پاشی بهاره با تکرار 7تا 10 روز با سموم
بنومیل ، تتراکونازول ، تری فلوکسی استروبین ، دینوکاپ ، کروز کسیم متیل ، نوآریمول
بیماری لکه سیاه سیب
عامل این بیماری قارچ است که روی برگ، شاخه و میوه مستقر شده علادم روی سرشاخهها به شکل جوشهای کوچک است که بعد از مدتی ترکخورده و بار قارچ از آن بیرون میزند. برگها ابتدا لکههای زیتونی رنگ ایجاد و به مرور زمان سیاه می شود در میوهها علائم در ابتدا به صورت لکههای زرد رنگ و یا رنگ پریده با حاشیه نارنجی تا قرمز رنگ مشاهده میشود که بعد از مدتی به رنگ قهوهای با ظاهری ترکخورده مبدل می شود.
کنترل بیماری لکه سیاه سیب
دفع بقایای آلوده
هرس سرشاخهها در زمستان
سم پاشی بهاره با کاپتان، دودین و تیوفانات متیل به همراه کاربندازیم، بیترتانول، تری فلوکسی استروبین
بیماری سفیدک سطحی سیب
قارچ عامل بیماری مخصوص اوایل فصل رشدی بوده و علاقه بیشتری به استقرار بر روی جوانههای برگ، گل و سرشاخهها دارد. خسارت اصلی این بیماری نیز هنگامی است که بر روی گلهای تازهتشکیلشده، مستقر و باعث از بین رفتن آنها میشود. عامل بیماری همچنین میتواند به برگهای تازهتشکیلشده حمله کرده و ایجاد خسارت نماید. سرعت گسترش این بیماری بستگی بالایی به درجه رطوبت محیط دارد و در رطوبتهای بالاتر سرعت رشد نیز بالاتر است.
کنترل بیماری سفیدک سطحی سیب
حذف ضایعات باغ
استفاده از ارقام مناسب
دفع بقایای آلوده
هرس سرشاخهها در زمستان
سم پاشی زمستانه با مخلوط بردو
سم پاشی بهاره با تکرار 7تا 10 روز با سموم
بنومیل ، تتراکونازول ، تری فلوکسی استروبین ، دینوکاپ ، کروز کسیم متیل ، نوآریمول
بیماری آتشک سیب
بیماری باکتریایی آتشک میتواند به تمام اندام سیب جز ریشه حمله کند اما خسارت اصلی آن بر روی شکوفهها و میوههای تازه تشکیلشده است. این باکتری با نفوذ به گلها و میوهها ابتدا لکههای آبسوختهای روی آنها ایجاد کرده که با پیشرفت بیماری این اندامها کاملاً سیاه و خشک شده و ریزش پیدا میکنند. در صورت تشکیل میوه، علائم خسارت روی میوهها به شکل قطرات زردرنگ که در واقع حاوی ترشحات و خود باکتریها هستند، نمایان میشود.
کنترل بیماری آتشک سیب
دفع بقایای آلوده
هرس سرشاخهها در زمستان
جمعآوری و معدوم کردن بقایای گیاهی
سم پاشی سموم مسی در طول فصل