پسته و علائم کمبود عناصر
کمبود فسفر روی برگ درختان پسته به ندرت دیده می شود. در صورت کمبود فسفر در درخت پسته برگ سرشاخه ها ارغوانی شده و برگ ها به تدریج می ریزند، ساقه ها باریک شده و فاصله میان گره ها زیاد می شود. برهنه شدن درخت و محدود شدن رشد ریشه نیز از دیگر علائم کمبود فسفر می باشند. همچنین جوانه ها دیر باز شده و برگ های سبز رنگ پریده می گردد. تیره شدن رنگ برگ های پیر بارزترین نشانه کمبود فسفر می باشد.
کمبود نیتروژن ابتدای فصل ظاهر می شود. مشخصه اصلی کمبود در پسته رنگ پریدگی برگ های پایینی، کاهش سطح برگ، کاهش رشد و باریک شدن شاخه است. همچنین برگهای پیرتر دچار ریزش می گردد. در صورت عدم تامین مغز سبک شده و خوشه سال بعد ضعیف می شود. استفاده زیاد از ازت سبب افزایش رشد رویشی، کاهش محصول، پیچش برگ و خروج شیره از نوک میوه پسته، کاهش زمان انبارداری و دیررسی می گردد.
کمبود گوگرد شبیه علائم کمبود نیتروژن است. زرد شدن برگ های جوان و قسمت های انتهایی گیاه. کمبود گوگرد سبب کاهش رشد گیاه، نازکی ساقه و پیچیدگی برگ می شود. با غلظت یون سولفات در بعضی از آب ها و مصرف کودهای با بنیان سولفات، گاها اسید سولفوریک و گچ در باغ های پسته ممکن است جذب نیترات، فسفات اختلل ایجاد شود. تحقیقات مستندی صورت نگرفته اما زمانی که غلظت سولفات در خاک بالاست میزان نیتروژن و فسفر در گیاه پایین می آید.
کمبود پتاسیم در گیاه برگ ها کم رنگ، حاشیه برگ ها به سمت بالا پیچیده و قسمت زیرین آن ها به رنگ قهوه ای، خاکستری و یا مسی در می آید. علائم کمبود پتاسیم ابتدا در برگ های پیر ظاهر می شود. کمبود پتاسیم گیاه را به آفتاب سوختگی حساس و درصد خندانی پسته را کم میکند. پتاسیم رابطه مستقیم با درصد ماده خشک و انس پسته دارد بیش بود عناصری مثل سدیم و حتی کلسیم و منیزیم می تواند سبب کمبود پتاسیم در گیاه شود.
عنصر کلسیم در خاک در ارتباط با منیزیم و سدیم بررسی می شود. نسبت جذب سدیم و همچنین نسبت کلسیم به منیزیم مشخص کننده وضعیت عنصر کلسیم در خاک می باشد. اگر نسبت جذب سدیم (SAR) کمتر از 15 و نسبت کلسیم به منیزم در محلول خاک بیش تر از 1 باشد نشان دهنده این است که وضعیت کلسیم در خاک مناسب می باشد. گیاهانی که مبتلا به کمبود کلسیم هستند برگ های جوان و نزدیک انتهای شاخه به شکل چروکیده و کج در آمده و نوک برگ ها و حاشیه آن ها به طرف بالا و پایین لوله می شود. کمبود کلسیم سبب ایجاد عارضه اضمحلال پوست استخوانی و یا لکه پوست استخوانی در اوایل اردیبهشت ماه یعنی در مرحله ارزنو شدن و هنگام توسعه میوه می شود.
علائم کمبود روی در اوایل فصل رشد گیاهی و به خصوص اگر کمبود شدید باشد رخ می دهند. اولین تاثیر کمبود ازت تاخیر در باز شدن جوانه های رویشی و زایشی می باشد. وقتی جوانه های رویشی باز شدند برگ های انتهایی درخت کوچک و نکروزه شده و به صورت کلاف های ریز منگوله دار در می آید. در مواردی که کمبود روی خیلی شدید باشد خشک شدن سرشاخه ها نیز دیده می شود و میوه پسته نیز روی درخت آشکارا کوچک تر و قرمزتر از میوه های سالم دیده می شوند. اغلب نشانه های کمبود روی در بافت های جوان گیاه به چشم می خورد زیرا روی عنصری غیر متحرک می باشد.
در اثر کمبود آهن کلروفیل به مقدار کافی در سلول های برگ تولید نمی شود و برگ ها رنگ پریده به نظر می آیند. ابتدا فاصله بین رگبرگ ها زرد می شود و با شدت یافتن کمبود تمام سطح برگ زرد می شود. علائم زردی در ابتدا در برگ ها و قسمت های جوان گیاه دیده می شود و سپس با شدت یافتن کمبود زردی تمام گیاه را فرا می گیرد.
کمبود منیزیم در گیاه پسته باعث کاهش مقدار کلروفیل و کاهش رشد می شود. رنگ زرد بین رگبرگ های برگ های مسن از علائم کمبود منیزیم می باشد. منیزیم تنها عنصر فلزی موجود در کلروفیل است. در تشکیل کلروفیل و قندها، زودرسی و یکنواختی رسیدن، در سنتز RNA و در فعالیتهای آنزیمی نقش دارد. منیزیم یکی از کوفاکتور های مهم برای آنزیم ها است.
در مناطق پسته کاری بعضا شاهد کمبود یا بیش بود بور هستیم که با تجزیه آب، خاک و برگ تعییین می شود. پیچیده شدن حاشیه و تغییر شکل برگ ها به صورت فنجانی در اردیبهشت ماه، پوکی محصول و عدم خوشه بندی مناسب از علائم ظاهری کمبود بور می باشند. سوختگی حاشیه برگ از علائم مسمومیت بور می باشد.
علائم کمبود منگنز مشابه کبود آهن است با این تفاوت که قسمتی از حاشیه برگ سبز باقی می ماند رگبرگ های اصلی قرمز رنگ شده و همچنین علائم ریز برگی. کمبود منگنز عموما در خاکهای خشک بروزمی کند. منگنز عنصری کم تحرک بوده و کمبود آن در برگهای جوان مشاهده می شود.خاک اسیدی مستعد مسمومیت منگنز است.
علائم کمبود مس در اواسط تابستان با سوختگی برگ نزدیک سرشاخه ها آغاز می شود و در صورتی که کمبود آن شدید شود برگ درختان می ریزد. نوک برگ های نارس و نورس نیز سوخته شده و به شکل قلب در می آیند و شاخه های بالایی درخت به شکل عصا به سمت پایین می پیچند. غلظت بالای مس باعث مسمویت شده، میوه ترک خورده و سیاه می شود و روی برگ لکهای نکروز کوچک قهوه ای مشاهده می شود.
